Geschiedenis

Historie van museum 'De Timmerwerf'

Het leien huis

In 1642 kocht Jacob Pouwelszoon van Dijck midden in De Lier een pand. Hij wilde er een timmerzaak beginnen. Het pand was niet met stro maar met leien gedekt. Daarom heette het sinds jaar en dag ‘het leien huis’. Jacob moet goed verdiend hebben: het staat in de belastingkohieren bekend als één van de duurste huizen. Onze Jacob was een vaardig vakman: hij verbouwde het pand, toen al meer dan tweehonderd jaar oud, tot timmerzaak annex woonhuis.

Timmerzaak

Vanaf 1642 is er in de timmermanszaak onafgebroken getimmerd voor kleine en grote opdrachtgevers. Maar de timmerman uit die tijd had ook nog eens zo’n acht molens uit de omgeving in onderhoud. Het vervoer was in die dagen natuurlijk niet gemotoriseerd, maar toch niet minder gestroomlijnd dan nu. Als timmerman Jacob een groot karwei had, vervoerde hij vanuit een slootje naast zijn huis de onderdelen zoals zware balken of roeden voor hooibergen en molens per schuit.  

Woonhuis

In 1745 verkocht de weduwe van de toenmalige timmerman de zaak aan Leendert van Baalen. Zij bedong daarbij dat zij in het woonhuis kon blijven wonen. Daarom bouwde Leendert een nieuw huis achter de timmerzaak. Vanuit de woonkamer leidde een deur naar de werkplaats. Door een raampje naast de deur kon hij een oogje in het zeil houden.

In jaartallen

1425  Bouw van het ‘leien huis’.

1500  Bewoner Leien Huis is kapelaan Symon Hugensz. (Uitterlier). 

1642  Jacob Pouwlesz.van Dijck koopt het, maakt er een timmerzaak van. 

1745  Weduwe v.d. Bos verkoopt zaak, maar niet de naastgelegen woning. De koper bouwt een nieuwe bedrijfswoning achter de timmerzaak. 

1845  Andries Bongaards (uit Naaldwijk) koopt de zaak.

1890  Zaak overgenomen door Willem Bongaards, Andries Bongaards en zwager Jan Koene (B.B.K.). 

1890  Andries Bongaards (jr) trouwt Neeltje Kool, gaat wonen in het huis achter de werkplaats.

1907  Jan Koene, zoon van Johannes Koene, verdrinkt in de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland.

1910  Andries Bongaards overlijdt

1912  Willem Bongaards overlijdt.

1913  Johannes Koene zet de zaak alleen voort.

1920  Neeltje Kool, weduwe van Andries, overlijdt aan tbc.

1923  De achtergebleven kinderen van Andries en Neeltje verlaten het huisje, dat sindsdien niet meer bewoond is. 

1924  Johannes Koene overlijdt.

1929  Andries Koene koopt de zaak van zijn moeder. 

1975  Andries Koene overlijdt.

1977  Kees Koene neemt de zaak over. 

1996  Gemeente De Lier koopt het pand en draagt dit over aan Stichting De Timmerwerf. 

1999  Pand is gerestaureerd.

2000  Museum De Timmerwerf geopend.

Restauratie Rijksmonument

In 1996 kocht de gemeente De Lier het pand en het bijbehorende erf. Ze stelde het ter beschikking aan de inmiddels opgerichte ‘Stichting De Timmerwerf’. Een jaar later kreeg het bijzonder mooie pand met De Bongaard het predicaat van Rijksmonument. In 1998 begon de restauratie en binnen een jaar kon het pand worden ingericht.

Timmermuseum

De unieke combinatie van een historisch gebouw en eeuwenlang gebruik als timmerzaak maakte de bestemming van het gerestaureerde pand zonneklaar: een timmermuseum. Veel oude timmer- en molenaarsgereedschappen waren perfect bewaard gebleven. De zaak was in de loop der jaren nauwelijks gemoderniseerd. Daarom hoefde er aan de inrichting weinig veranderd te worden. Stichting De Timmerwerf kon grotendeels volstaan met de collectie van de laatste eigenaar C. Koene, die haar in bruikleen heeft afgestaan. 

Theeschenkerij De Bongaard

De oude houtloods bij het museum dateert uit het begin van de twintigste eeuw en is verbouwd tot koffie- en theeschenkerij. Hoewel de loods ruim een halve meter is opgekrikt en de drie open zijden zijn dicht gebouwd, is de oorspronkelijke vorm nog goed te herkennen. Omdat hier vroeger een boomgaard was gelegen en omdat de familie Bongaards jarenlang eigenaar is geweest van De Timmerwerf, is de naam ‘De Bongaard’ gekozen. De Bongaard is idyllisch gelegen aan het riviertje de Lee. 

De timmerwerf 20 jaar museum

Jan den Hoed heeft het ontstaan van Museum De Timmerwerf mooi omschreven in onderstaande delen.

Deel 1: Het ontstaan

Deel 2: Museumfederatie

Deel 3: Opruimen

Deel 4: Bodemvondsten

Deel 5: Ko Verkade

Deel 6: Openlucht Museum Arnhem

Deel 7: Schoorsteen

Deel 8: Van Naaldwijk naar De Lier

Deel 9: Neeltje Kool

Deel 10: Carlton

Deel 11: Schilderij

Deel 12: Jan Koene

Deel 13: Kist van Ome Jan

Deel 14: Boedelscheiding (1)

Deel 15: Boedelscheiding (2)

Deel 16: Vliegende tering

Deel 17: Verhuizing

Deek 18: Leendert Bongaards

Deel 19: Magdalena Neeltje

Deel 20: Rotterdam

Deel 21: Andries Koene

Deel 22: Lena Wilhelmina Koole

Deel 23: Documenten familie Bongaards

Deel 24: Familie van den Berg 1944

Deel 25: Een bijzondere vondst na 75 jaar

Deel 26: Familie Buitelaar (1)

Deel 27: Familie Buitelaar (2)

Timmerwerf voor de restauratie 1998

De situatie voor de verbouwingen.

100 jaar Oranjebuurt (Nieuwe terrein) van 13 april t/m 13 juli
13 april 2024
Lezing Oranjebuurt op zolder
20 april 2024
Open Huis Historische Werkgoep Oud De Lier
03 mei 2024